Doorwaadbaarheid en ruimte voor ontmoeting
31 05 2022Als sterarchitect Jan Gehl wordt gevraagd wat hij de belangrijkste eigenschap van gebouwde omgeving vindt, antwoordt hij direct en zonder enige twijfel: mensgerichtheid. Intieme en aantrekkelijke leefomgevingen zorgen onbewust voor spontane ontmoeting. Wij introduceren in deze blog het begrip ‘doorwaadbaarheid’, een essentieel onderdeel hiervan.
Wat is doorwaardbaarheid?
Doorwaadbaarheid betekent simpelweg de geschiktheid van ruimte om doorheen te lopen. Grote mate van doorwaadbaarheid in de gebouwde omgeving houdt dus in dat je tussen gebouwen door kan, in plaats van dat je om een hek of een muur heen moet lopen. De complexen compacter zijn, waardoor het voor bewoners en omwonenden makkelijker is om zich door het gebied te verplaatsen. Nu klinkt dit vrij banaal, maar onbewust geeft dit bewoners een groot gevoel van vrijheid én geborgenheid. Zeker in combinatie met groen en zit- of recreatiegelegenheid maakt het een plek prettig vertoeven. Het draagt bij aan een hogere belevingswaarde voor voetgangers (en fietsers), maar het heeft ook een positief effect op de sociale veiligheid in een buurt.
Niet voor niets gaan planners in Wenen, een voorloper op het gebied van stedenbouw, al jarenlang prat op doorwaadbaarheid. In hun ‘Bauträgerwettbewerb’, een competitie voor bouwende ontwikkelaars, beoordelen zij ontwerp op vier criteria: architectuur, economie, ecologie en sociale duurzaamheid. In de laatste categorie is het belangrijk dat het ontwerp aanzet tot ontmoeting, gemeenschapszin en wensen van specifieke bevolkingsgroepen faciliteert. Zeker in het kader van de Nederlandse verdichtingsopgave is het goed deze Weense lessen in ogenschouw te nemen.
Twee voorbeelden van doorwaadbaarheidsscores in een fictieve omgeving
Hoe bereken je doorwaadbaarheid?
Een goede operationalisatie vonden wij aan de andere kant van de wereld, waar onderzoekers van de University of Melbourne (Pafka & Dovey, 2017) de zogeheten Area Weighted Average Perimeter (AWAP) hebben ontwikkeld. Om een bepaald onderzoeksgebied meten we binnen een straal van x meter de omtrek van bouwblokken. Daarin corrigeren we voor de oppervlakte van het gemeten bouwblok. De gemiddelde omtrek die het resultaat is van deze berekening de AWAP) geeft vervolgens een indicatie van de doorwaadbaarheid in het gebied.
Naast doorwaadbaarheid zijn er nog veel meer vormen van duurzaamheid te kwantificeren. Wat dacht je van de hoeveelheid groen in een omgeving? Of de concentratie van ontmoetingsplekken? Wil je meer weten over de mogelijkheden? Neem contact op met Walter.
Op de hoogte blijven van wat er speelt in de wondere wereld van urban analytics? Geef je dan meteen op voor onze maandelijkse nieuwsbrief: Springco’s Spotlight!