Leefbaarheid: Waar ligt de opgave voor mijn buurt of gemeente?

Tijdens de aanpak van de Vogelaarwijken werd de leefbaarheidsopgave gelijkgesteld aan stedelijk gemiddeldes, maar dit ging voorbij aan de functie die een buurt voor én in de stad heeft. Wij geloven daarom dat het vaststellen van doelstellingen vraagt om een fijnmaziger aanpak. De gemeente Eindhoven was het daarmee eens en vroeg Springco de nieuw ontwikkelde techniek in de praktijk te brengen. In deze blog zoomen we in op deze casus.

Maatwerk voor Eindhovense buurten

In het afgelopen jaar berekenden we al de opgave in zestien stedelijke vernieuwingsgebieden voor het ministerie van BZK, en Woensel-Zuid in Eindhoven was één van die gebieden. De gemeente Eindhoven was daar zo enthousiast over dat het van al haar buurten wilde weten wat een reële opgave zou zijn. Voor elke buurt selecteerden we vijf vergelijkbare buurten die óf in Zuidoost Noord-Brabant (het COROP-gebied rondom Eindhoven) liggen óf in andere grote Brabantse steden (Tilburg, Den Bosch, Helmond en Breda). Om te bepalen welke buurten vergelijkbaar zijn keken we naar structuurvariabelen en sociaaleconomische variabelen.

Bepaling van referentiebuurten op basis van zowel fysieke als sociaal-economische variabelen

De vijf buurten die qua numerieke waarden het dichtste bij de oorspronkelijke buurt liggen, worden gekozen als ‘nearest neighbour’-buurt. Hierbij is het goed om op te merken dat we alleen vergelijken met buurten die minstens een voldoende op de Leefbarometer scoren. Dit omdat we buurten willen vergelijken met andere buurten die een voorbeeldfunctie kunnen vervullen. Op de kaart hieronder is te zien hoe dit uitpakt voor de buurt Limbeek-Zuid. Hoe donkerder de kleur paars, hoe groter de gelijkenissen Limbeek-Zuid met een bepaalde buurt vertoont. De rood/wit gestreepte buurten hebben een te lage leefbaarheidsscore en vallen dus bij voorbaat af. Uiteindelijk levert dit vijf buurten op, waarvan drie in Eindhoven zelf en twee in Den Bosch.

Geselecteerde referentiebuurten voor Limbeek-Zuid

Vergelijken van prestatievariabelen

Nu hebben we per buurt in Eindhoven vijf vergelijkingsbuurten, en kunnen we de waarden van prestatievariabelen vergelijken. De variabelen zijn onderverdeeld in acht dimensies (lees verder over de dataverzameling en categorisering in deze blog). Die verdeling in dimensies staat ons toe om elke buurt een score te geven die voor iedereen meteen duidelijk is, zoals Gezondheid, Onderwijs en Veiligheid.

In de onderstaande grafiek zien we hoe de buurt Villapark scoort ten opzichte van andere buurten met eenzelfde profiel. Op basis van Wonen, Bereikbaarheid, Leefomgeving en Werk & Inkomen scoort Villapark dus veel beter dan je zou verwachten, aangezien de scores hoger zijn dan de buurten die het meest op Villapark lijken. Op de dimensies Onderwijs, Veiligheid en Sociaal & Participatie scoort Villapark juist slecht. Een teken dat hierin meer kan worden geïnvesteerd.

Vergelijking verschillende dimensies bepaalt realistische opgave

Door gebruik te maken van deze nieuwe techniek komen we op acht verschillende dimensies tot een objectief vast te stellen en realistische opgave voor een buurt of wijk. Als we vervolgens blijven monitoren hoe de dimensies en onderliggende indicatoren zich ontwikkelen kunnen we hun wederzijdse invloed én de effecten van ingrepen meten. Op die manier gaan we zo effectief mogelijk met publieke middelen om. Hoeveel publieke middelen beschikbaar komen om de leefbaarheid in onze wijken te verbeteren is onduidelijk, zo blijkt uit de laatste blog uit deze serie.

Wil je meer weten over de casus Eindhoven en meepraten over de toekomst van stedelijke vernieuwing? Doe mee tijdens onze webinar in samenwerking met Stadszaken, en meld je hier aan!